Kontroversi mengenai Addendum Diraja yang membenarkan Najib Razak menjalani baki hukuman penjara di rumah menimbulkan persoalan mengenai peranan titah Raja dan sama ada sesetengah pihak dalam kerajaan kini mengabaikan kuasa Diraja.
Isu sama ada bekas Perdana Menteri, Najib Razak, akan dibenarkan menjalani baki hukuman penjara di rumah telah mencetuskan perdebatan negara mengenai peranan monarki dalam sistem keadilan Malaysia.
Addendum Diraja yang dikeluarkan oleh Sultan Pahang, Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah, ketika baginda menjadi Yang di-Pertuan Agong ke-16 Malaysia pada tahun 2024, yang memberi hak kepada Najib untuk menjalani hukuman di bawah tahanan rumah, kini terperangkap dalam cabaran undang-undang dan politik. Terdapat pihak-pihak dalam kerajaan yang dilihat seakan mengabaikan atau meremehkan titah Raja. Tetapi, adakah kerajaan mempunyai kuasa untuk menolak keputusan ini? Dan yang lebih penting, apakah titah Raja kini diketepikan?
Dalam satu langkah bersejarah, Yang di-Pertuan Agong terdahulu mengeluarkan Addendum kepada Dekri Diraja yang sepatutnya membenarkan Najib menjalani baki hukuman di bawah tahanan rumah dan bukannya di penjara. Surat yang mengandungi titah ini dihantar kepada Peguam Negara ketika itu, Tan Sri Ahmad Terrirudin Mohd Salleh, tetapi tidak diambil tindakan. Sebaliknya, dokumen tersebut dihantar kepada Raja yang baharu untuk disemak, walaupun ia adalah arahan jelas daripada Raja yang terdahulu. Kegagalan Peguam Negara dan kerajaan untuk melaksanakan Perintah Diraja ini menimbulkan persoalan asas: mengapa ia diabaikan, dan siapa yang mendapat manfaat daripada situasi ini?
Malah ini membawa Najib membuat laporan polis berhubung dakwaan salah laku jenayah bekas Peguam Negara yang mana kes itu telah dibawa ke mahkamah dan akan dibicarakan pada 19 Ogos tahun ini.
Pendirian Undang-Undang Najib Razak
Kecewa dengan kekurangan tindakan, Najib mengambil langkah untuk bertindak sendiri. Beliau menulis surat kepada kerajaan dan pelbagai badan berkaitan menuntut penjelasan mengenai kegagalan melaksanakan Addendum tersebut. Najib telah merujuk kepada Perkara 42 Perlembagaan Persekutuan, yang menjamin hak warganegara, termasuk mereka yang dipenjarakan, untuk dilayan secara adil dan agar hak mereka dihormati. Beliau berhujah bahawa dengan menahan Addendum tersebut, kerajaan telah merampas haknya sebagai warganegara Malaysia, satu hak yang diberikan oleh Raja.
Respons Kerajaan
Peguam Negara ketika ini, Tan Sri Mohd Dusuki Mokhtar, dalam usaha untuk mempertahankan pendirian kerajaan, baru-baru ini membuat rayuan terhadap keputusan Mahkamah Rayuan. Peguam Negara berhujah bahawa Najib tidak bertindak dengan cermat dalam mendapatkan surat Addendum tersebut, yang hanya diserahkan oleh anak Najib, Datuk Mohd Nizar, melalui satu afidavit sehari sebelum pendengaran Mahkamah Rayuan. Hujah ini berdasarkan anggapan bahawa adalah tanggungjawab Najib untuk memastikan surat tersebut berada dalam milikannya.
Namun, inti pati isu ini adalah bahawa tugas untuk menyampaikan titah seperti ini terletak sepenuhnya pada kerajaan. Tidak seharusnya individu atau ahli keluarga mereka yang bertanggungjawab mengejar titah Diraja atau melaksanakan hak mereka dalam ketiadaan tindakan kerajaan.
Pendapat Tan Sri Shafee
Tan Sri Muhammad Shafee Abdullah, peguam bagi Najib Razak, telah mengemukakan hujah-hujah yang meyakinkan di Mahkamah Persekutuan, memberi pencerahan mengenai aspek-aspek kritikal dalam kes ini. Salah satu perkara utama yang dibangkitkan oleh Shafee berkaitan dengan Addendum, yang berkaitan dengan Dekri Diraja yang sepatutnya membenarkan Najib menjalani baki hukuman di bawah tahanan rumah. Sebagai respons terhadap hujah Peguam Negara, Shafee menjelaskan bahawa bahasa yang digunakan dalam dua dokumen tersebut — Pengampunan yang menyatakan pengurangan hukuman dan denda, serta perintah tahanan rumah — berbeza kerana ia disediakan oleh dua pegawai yang berlainan. Bahkan, Shafee menegaskan bahawa bahasa dalam Addendum itu lebih “agung” berbanding dokumen yang mengandungi Pengampunan.
Shafee juga menyoroti isu besar mengenai komunikasi antara pasukan undang-undang Najib dan pihak berkuasa yang berkaitan. Beliau menyatakan bahawa semua usaha untuk meminta penjelasan mengenai Addendum itu berakhir dengan keheningan, walaupun surat-surat telah dihantar kepada pihak-pihak berkaitan. Kekurangan respons ini bertentangan dengan hujah Peguam Negara yang menyatakan bahawa Datuk Nizar, anak Najib, seharusnya menyerahkan afidavit yang mengandungi surat dari Istana lebih awal. Peguam Negara mendakwa bahawa, walaupun dipenjarakan, Najib mempunyai akses kepada semua kemudahan dan boleh mengatur agar dokumen tersebut diperoleh lebih awal. Selain itu, Peguam Negara menegaskan bahawa Nizar, sebagai ahli Exco Pahang, boleh menghubungi Istana secara langsung untuk mendapatkan konsultasi mengenai perkara ini.
“Mencemar Duli”
Isu ini sudah tentu membawa keluhan kehairanan dari mereka yang berada di dalam bilik mahkamah kerana kebanyakan rakyat Malaysia tahu bahawa terdapat seni dan protokol tertentu dalam berurusan dengan Istana. Seperti yang dinyatakan oleh penulis dalam hantaran FB saya: “Kita bercakap mengenai Istana di sini. Kita perlu tunggu mereka memanggil kita. Itulah sebabnya kita menggunakan perkataan ‘mencemar duli’.”
Ucapan ini merujuk kepada protokol yang telah ditetapkan dalam berurusan dengan Istana, yang menekankan keperluan untuk menunggu jemputan dari Istana. Perkataan “mencemar duli” merujuk kepada amalan tradisi untuk menunjukkan rasa hormat yang tinggi kepada keluarga Diraja dengan tidak membuat pendekatan secara tidak sah kepada Istana, yang menekankan perlunya jemputan atau keterlibatan rasmi.
Poin utama dalam hujah undang-undang ini menekankan betapa sensitif dan formalnya cara kita berurusan dengan monarki, mengingatkan mahkamah dan rakyat umum mengenai protokol yang mengatur interaksi tersebut. Jelas daripada kenyataan Shafee dan konteks sekitarnya bahawa andaian Peguam Negara bahawa Najib dan pasukannya sepatutnya bertindak di luar protokol formal ini tidak mengakui hubungan unik dan teratur antara kerajaan dan Istana.
Monarki dan Kedaulatan Undang-Undang
Isu utama dalam kontroversi ini terletak pada asas Perlembagaan Malaysia: peranan Raja. Sebagai penjaga kedaulatan negara, Raja memegang hak eksklusif untuk memberi pengampunan, mengurangkan hukuman, dan mengambil tindakan lain yang dianggap perlu. Mencabar atau mengabaikan hak prerogatif ini melemahkan institusi monarki itu sendiri dan menimbulkan kebimbangan serius mengenai hakisan kedaulatan undang-undang.
Adalah penting untuk mengingatkan rakyat Malaysia bahawa kuasa Raja termaktub dalam Perkara 42 Perlembagaan Persekutuan, yang memberikan Raja kuasa untuk memberikan pengampunan, mengurangkan hukuman, dan mengambil tindakan lain yang difikirkan perlu. Penolakan untuk melaksanakan Addendum Diraja ini secara langsung mencabar hak ini dan meletakkan monarki dalam kedudukan yang terdedah.
Seruan kepada Raja-Raja
Dengan mesyuarat Majlis Raja-Raja yang dijangka berlangsung pada 16 dan 17 Julai 2025, terdapat seruan yang semakin kuat agar Raja-Raja campur tangan dalam isu ini. Ini adalah detik yang penting bagi monarki untuk menegaskan kuasanya dan memastikan bahawa kedaulatan undang-undang dipelihara. Jika pihak kerajaan terus mengabaikan Perintah Diraja ini, persoalan yang lebih besar timbul: Apakah perkataan Raja kini tidak lagi sah? Haruskah Raja-Raja, sebagai pihak berkuasa tertinggi di Malaysia, campur tangan untuk melindungi integriti monarki?
Mengabaikan Perintah Diraja bukan sekadar soal kecuaian undang-undang; ia boleh dilihat sebagai penghinaan terhadap jati diri monarki itu sendiri. Implikasi tindakan sedemikian lebih besar daripada kes Najib sahaja—ia mencerminkan retak dalam asas peranan monarki dalam negara ini.
Ketika pertempuran undang-undang mengenai hukuman Najib Razak berterusan, isu yang lebih luas tentang menghormati kuasa monarki semakin jelas. Kerajaan Malaysia perlu memutuskan sama ada ia akan terus mengabaikan hasrat Raja atau sama ada ia akan mematuhi dekri yang dikeluarkan oleh Raja. Mesyuarat Majlis Raja-Raja yang akan datang merupakan peluang untuk monarki membuat pendirian yang jelas, memastikan bahawa Perintah Diraja dihormati dan kuasa Raja tetap kukuh di mata rakyat. – NMH
Datin Hasnah is the co-founder and CEO of New Malaysia Herald based in Kuala Lumpur, Malaysia.
With an extensive background in mass communication and journalism, she works on building up New Malaysia Herald and it’s partner sites. A tireless and passionate evangalist, she champions autism studies and support groups.
Datin Hasnah is also the Editor in Chief of New Malaysia Herald.
Facebook Comments
Facebook Comments